منجه علم ماهیت‌ده، اوز عصرینین دوشونجه‌سیله دائما ساواشدادیر . نئجه کی گالیله یا کوپرنیک، کلیسا قاباغین‌دا دوردولار. یا نیوتون، افلاطوندان قالان دوشونجه‌لری پوزدو. فروید و داروین اوز عصرلری‌نین انسان باخیشی‌نی اؤزونه و چئوره ‌سینه پوزوب یئنی‌دن تعریفله‌دیلر. بو سبب‌له اؤنجول* دانشمندلری عصرلری‌نین ایشلری و دۆشونجه‌لری‌‌له چاتیشمازلیغا چاتیرلار. ایلک دفعه جنازه‌نی تشریح ائدن دوکتورلر عصرلری‌نین اخلاق قورولوشونو* پوزوبلار. بو باخیش‌لا ژیانکو اوزونو گناهسیز گوروردو. آمما موشکول اوردادیرکی عصریمیزده‌کی تکنولوژینین گۆجو هابئله انسانین طبیعته ال آپارماسی یاشام تاریخین‌ده سابقه‌سیز فاجعه‌لر یارالدیب. بو زامان دا تکنولوژی ائله گوجو واردیر کی بیر دانشمندین یانلیش* حرکتی نئچه نسل فاجعه یه سبب اولا بیلر.

ژنتیک علمین احتیاط سیز ایشلتمه‌مک، انسان اوستون ده ژنوم دییشمه‌ تکنولوژیسین قوللانماماق و اخلاقا باغلی اولماق بیر اصل دیر. پاندمیکدن سونرا بو اصل داها گؤجله‌نیر. نئجه کی کرونا پاندمی‌سینده دولت لر و اؤلکه لرین، بیر ویروس یا اونون میوتیشنیله مبارزه ائتمکده گوجسوزلوکلری داها بللی اولدو . ژیانکو و باشقالاری‌نین احتیاطسیز آزمایشلری و بو تکنولوژینین ساده اولماغی چوخلارین بو وسوسه‌یه سالیب کی بیزیم دوورده دانشگاه‌لاردا قورولان اخلاق پروتوکول‌لارین آتلاییب و نظارتسیز ژنومی دییشسینلر. نئچه آی اؤنجه CRISPR-CAS9 کیتلری آمازون دا 200-300 دلارا ساتیلیردی و آمریکادا بیر چوخلاری دانشگاهلاردان ائشیکده و نظارتسیز اولاراق حیوانلار اوستون‌ده آزمایشه باشلامیشلار. دولت‌لر و دانشگاه‌لارین بئله اتفاق‌لارین قاباغی‌نی آلاجاق گوجون اولوب اولماماسی بللی دئییل. بو عصرده توپلومسال* اخلاقا باغلی اولماق گرکدیر. آنجاق دولت لر و رسمی نهادلاردا، بو اخلاق کوْدلارینا تقیّد یاراتماغا، ابزار و قابلیت اولماسی بللی دئییل.

سؤزلوک: دوروم: وضعیت – سانماق: تصور ائتمک، فرض ائتمک – توپلوم: جامعه – تپگی: عکس العمل – اؤنجول: پیشرو، آوانگارد – قورولوش: ساختار – یانلیش: اشتباه – توپلومسال: جمعی

عکس: ژنتیک علمی‌له حاضرلانمیش انسان جنینی